Kurumsal hayatta profesyonel görünebilmek için detaylara özen göstermemiz şart. Bu detaylardan birisi de e-posta yazarken dikkat etmemiz gereken kurallar. Bu videomda e-postalarımızı ve mesajlarımızı yazarken en çok yaptığımız iki imla hatasından bahsedeceğim.
- de/da ekinin ve bağlacının yazımı (de’nin yazımı)
- ki ekinin ve bağlacının yazımı (ki’nin yazımı)
Eğer videolarım ilginizi çekiyorsa, iş dünyası, yönetim, strateji, iletişim ve operasyonel konulardaki yeni içerikleri kaçırmak istemiyorsanız, lütfen hemen şimdi YouTube kanalıma abone olun ve bildirim ziline tıklayarak bildirimleri açın.
Bu videomu beğenirseniz, beğen butonuna tıklamayı, yorum yapmayı ve tanıdıklarınızla paylaşmayı lütfen unutmayın.
Dilerseniz önce de/da eki ve bağlacının yazımıyla başlayalım.
En önemli konumuz de/da eki bitişik mi yazılacak, ayrı mı yazılacak. Aslında kuralımız basit, eğer ek olan de/da’yı yazıyorsak bitişik, bağlaç olan de/da’yı yazıyorsak ayrı yazmamız gerekiyor. Ama zaten en önemli konu da hangisinin ek hangisinin bağlaç olduğunu anlamak. Bunun için çok temel bir kuralımız var. İçinde de/da yazan cümledeki de/da ekini kaldırarak cümleyi okuyoruz. Eğer anlamlı bir cümle olmuyorsa, cümle diye birşey kalmıyorsa kullanılan de/da ektir ve bitişik yazılmalıdır. Eğer anlam biraz değişiyorsa ama cümle bozulmuyorsa, de/da bağlaçtır ve ayrı yazılmalıdır.
Örnekler üzerinden gidelim;
- “Can’ın youtube kanalında güzel videolar var” de/da ekini çıkarttığımızda; “Can’ın youtube kanalın güzel videolar var” Anlam bozuluyor böyle cümle olmaz, demek ki ek olan de/da ve bitişik yazılmalı.
- “Can’ın youtube kanalı da güzel videolar içeriyor” de/da ekini çıkarttığımızda; “Can’ın youtube kanalı güzel videolar içeriyor” Cümle halen anlamlı bir cümle, bu durumda bağlaç olan de/da ve ayrı yazılmalı.
- “Can’ın da YouTube kanalı var” da’yı çıkarttığımızda “Can’ın YouTube kanalı var” anlam bozulmuyor, o zaman bağlaç yani ayrı.
- “Geçenlerde Can’ın YouTube kanalını ziyaret ettim” de’yi çıkarttığımızda “Geçenler Can’ın YouTube kanalını ziyaret ettim” anlamsız bir cümle oluyor, o zaman ek, yani bitişik.
Unutmamamız gereken bir kural, de/da ekini yazarken, büyük ünlü kuralına uyar ve peşine geldiği kelimeye göre “de” ya da “da” olarak yazılır.
Diğer bir kural, ek olan de/da ünsüz benzeşmesine uyar. Yani “Dolapda kıyafet yoktu” değil, “Dolapta kıyafet yoktu” olarak yazılır, de/da yerine göre sertleşir te/ta olabilir. Ancak bağlaç olan ve ayrı yazılan de/da asla te/ta olarak kullanılmaz. Yani, “Geç te olsa öğrendik” değil “Geç de olsa öğrendik”.
Şimdi ki ekinin ve bağlacının yazım kurallarına geçiyoruz
Aslında yine benzer bir kural var, çok kolay, bağlaç olan “ki” ayrı yazılır, sıfat veya ilgi zamiri olan diğer “ki”ler bitişik yazılır. peki bunu nasıl ayırt edelim. İşte size bağlaç olan ki’yi kolaylıkla ayırt etmek için bir yöntem.
Bu sefer cümleyi unutuyoruz, sadece “ki” ve hemen önce gelen kelimeyi alıyoruz ve sonuna “ler” eki ekliyoruz. Eğer anlamsız oluyorsa, bu bir bağlaçtır ve ayrı yazılmalıdır. Anlamlı ise, bitişik yazılmalıdır.
Yine örnek üzerinden gidelim.
- “Can’ın öyle güzel videoları vardı ki, herkesten beğeni topluyordu.” “ler” eklediğimizde “vardı kiler” oluyor, anlamsız, o zaman bağlaç ve ayrı yazılmalı.
- “İmla kuralları hakkında çok kaynak var, Can’ınki en güzeli”. “ler” eklediğimizde “Can’ınkiler” oluyor, anlamlı, o zaman bitişik yazılabilir.
- “Baktım ki sen de abone olmuşsun”. “ler” eklediğimizde “Baktım kiler” oluyor, anlamsız bir ifade, o zaman ayrı.
- “Bu haftaki videoları gördün mü?”. ”ler” eklediğimizde “Bu haftakiler” oluyor. Burada cümleden bağımsız düşünüyoruz. “Haftakiler” diye bir ifade anlamsız değil, o zaman bitişik yazılmalı.
Ki kullanımı için önemli bir kuralımız var. Bazı kalıplaşmış ifadeler, bağlaç olsun olmasın bu şekilde kalıplaşmış olduğu için bitişik yazılırlar. Bunlar da; “Sanki”, “Oysaki”, “Mademki”, “Belki”, “Halbuki”, “Çünkü” “Eğerki”, “Meğerki”
İşte aslında belki de gözümüzde büyüttüğümüz bazı yazım kurallarına uymak bu kadar basit..
* * *
Bu yazımı/videomu beğendiyseniz, ve devamını istiyorsanız, beğen butonuna tıklamayı, yorum yapmayı ve tanıdıklarınızla paylaşmayı lütfen unutmayın.
Ayrıca, eğer hala olmadıysanız, iş dünyası, yönetim, strateji, iletişim ve operasyonel konulardaki yeni içeriklerimi kaçırmamak için, lütfen hemen şimdi YouTube kanalıma abone olun ve bildirim ziline tıklayarak bildirimlerinizi açın.
Youtube kanalımın yanısıra, sosyal medya hesaplarımı da takip edebilir ve candemirag.com internet siteme eklediğim video dışındaki içeriklerden de haberdar olabilirsiniz.
Böylece sizler için iş dünyası hakkında faydalı bilgilerle doldurduğum bu güzel platformun bir parçası olabilirsiniz.
Görüşmek üzere…